TeamFRL Súdwest-Fryslân

DE IMPACT EN INZET VAN TEAMFRL SÚDWEST-FRYSLÂN Inisjatyf fan JAARVERSLAG 2023

De aandacht voor meer welzijn én een gezonde leefstijl in onze samenleving groeit. Dit is nodig. We worden met z’n allen gemiddeld gezien steeds ouder, maar niet per se gezonder. Tegelijkertijd staat de zorg onder druk en nemen beweegarmoede, overgewicht en obesitas nog altijd toe. En wat te denken van de gezondheidsverschillen tussen mensen met een laag en een hoog inkomen? Ook die groeien. Dat gaat ons aan het hart. Want, ook in de gemeente Súdwest-Fryslân zijn er nog teveel inwoners inactief en hebben nog teveel mensen een afstand tot de samenleving. Daar willen wij verandering in brengen. Het is onze droom om álle inwoners van Fryslân in beweging te brengen en te houden. Om hiermee een basis te leggen voor meer gezondheid en welzijn voor iedereen. Jong en oud, arm of rijk, met óf zonder beperking. Dat is waar Team FRL Súdwest-Fryslân elke dag voor gaat. GALA en het Sportakkoord Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Sportakkoord II bieden een mooi fundament voor een samenhangende lokale aanpak. Daar bouwen wij als TeamFRL graag aan mee. Maar dat doen wij niet alleen. Zo werken wij nauw samen met initiatieven zoals Cool Súdwest en Simmer yn Súdwest. En natuurlijk met maatschappelijke partners, sport- en beweegaanbieders, scholen én inwoners. Door onze krachten te bundelen, ontstaan impactvolle projecten en activiteiten. Ook in Súdwest-Fryslân leidt dit tot mooie resultaten. Van de rijke gymles op scholen, maatwerkondersteuning voor clubs tot sportieve activiteiten voor jong en oud. Zo dragen wij bij aan vitale clubs, tillen we het bewegingsonderwijs naar een hoger niveau en zorgen wij voor meer inclusie door sporten en bewegen toegankelijk te maken voor álle doelgroepen. Op de komende pagina’s vertellen onze buurtsportcoaches over de initiatieven die ze namen, de verbindingen die ze legden en met welke activiteiten zij de inwoners in beweging brachten. Ik ben trots én dankbaar dat wij met TeamFRL ook dit jaar zoveel positieve impact mochten maken in de gemeente Súdwest-Fryslân. Veel leesplezier en tot in 2024! VOORWOORD Miranda Veenstra VEEL LEESPLEZIER!

TeamFRL Súdwest-Fryslân Marktstraat 2 8601 CT Sneek sudwestfryslan@team.frl team.frl/sudwestfryslan BIJDRAGEN AAN DE SPEERPUNTEN VAN GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN HET SPORTBELEID 2017-2020 HAD DE VOLGENDE SPEERPUNTEN: IN 2018 IS VANUIT HET NATIONAAL SPORTAKKOORD ‘SPORT VERENIGT’ EEN LOKAAL SPORTAKKOORD OPGEPAKT IN DE GEMEENTE. IN 2020 IS DIT DE AANVULLING GEWORDEN OP HET AFLOPENDE SPORTBELEID. SPEERPUNTEN IN LOKAAL SPORTAKKOORD I WAREN: DIT JAARVERSLAG IS EEN UITGAVE VAN: Sporten en bewegen in de omgeving Sportaccommodaties Beweegplezier in het onderwijs Iedereen in beweging Talent en topsport Inclusief sporten en bewegen Duurzame sportinfrastructuur Vitale aanbieders Positieve sportcultuur 3

HET TEAM TROTS OP TEAM SÚDWESTFRYSLÂN Bernard Bonnie Buurtsportcoach Buurtsportcoach Clubondersteuner Buurtsportcoach Buurtsportcoach Elske Dorien Aggie Vakleerkracht bewegingsonderwijs Dirk Jelke

5 Buurtsportcoach Buurtsportcoach Hilde Ilse Hans Lammert Vakleerkracht bewegingsonderwijs Buurtsportcoach Buurtsportcoach Regiomanager Beweegcoach Rik Miranda Louise Tinie Sietske Rika Buurtsportcoach Buurtsportcoach Buurtsportcoach Buurtsportcoach Buurtsportcoach Twan Tsjalling

0-4 jaar 08 jongere 4-12 jaar 16 BINNEN DEZE GEBIEDEN MAKEN WE IMPACT Volwas Jonger Senior IMPACTGEBIEDEN

en 7 32 ssenen ren 50 Clubondersteuning 78 ren 56 Aangepast sporten 68

VROEG BEGONNEN IS VROEG GEWONNEN! 0-4 JAAR Klimmen en klauteren, rennen en springen: bewegen is leuk én belangrijk. Zeker voor de allerkleinsten. Want regelmatig en gevarieerd bewegen, zorgt voor allerlei positieve effecten. Een betere gezondheid, een betere weerstand, meer zelfvertrouwen. En wist je dat bewegen ook goed is voor de sociale vaardigheden en de taalontwikkeling van peuters en kleuters? Daarnaast ervaart een kind op latere leeftijd meer plezier in bewegen, wanneer het hier op jonge leeftijd mee begint. Daarom maakt TeamFRL Súdwest-Fryslân sporten voor de allerkleinsten mogelijk. Dit doen we samen met opvanglocaties en sportaanbieders uit de gemeente.

9

PEUTERGYM OP HET PLATTELAND Rennen, klimmen en ontdekken: voor iedere peuter een feestje. Elke keer weer. Daarom maakt de buurtsportcoach zich sterk voor een goed verspreid beweegaanbod voor álle peuters en kleuters in onze gemeente. De nieuwe peuter- en kleutergroepen in Easterein zijn daar een mooi voorbeeld van. Daar is de kleutergym inmiddels niet meer weg te denken. OVERZICHT BEWEEGAANBOD Van Arum tot Workum: we willen dat zoveel mogelijk inwoners – én hun kinderen – hun weg vinden naar het beweegaanbod in onze gemeente. Wij hebben alle activiteiten daarom op een rijtje gezet. Digitaal en in een boekje: via onze samenwerkingspartners wordt dit overzicht volop gedeeld. Boekje beweegaanbod voor peuters en kleuters “ WAT EEN HANDIG BEWEEGOVERZICHT, MOGEN WE DIT IN ‘SCOOLS’ PLAATSEN ZODAT ÁLLE OUDERS DIT KUNNEN VINDEN? ” KLEUTERJUF BIJ NABESPREKING MOTORISCH ONDERSTEUNINGS-TRAJECT VAN EEN LEERLING

PEUTERGYM IN AANDACHTSWIJKEN 0-4 JAAR 11 In de wijken Sperkhem, Noorderhoek en Lemmerweg hebben de peutergroepen samen met onze buurtsportcoach volop gewerkt aan hun ontwikkeling. Met vriendjes en vriendinnetjes konden de kleintjes hun energie en vrolijkheid kwijt in de gymlessen. En door extra aandacht te geven aan de motorische en sociale ontwikkeling merken wij motorische achterstanden eerder op en kunnen we sneller passende ondersteuning bieden. Een prachtig project dat wij samen met Kinderwoud en Kinderorganisatie Stap foar Stap hebben uitgevoerd. “ WANNEER KOMT MEESTER BERNARD WEER? DE VAKANTIE IS TOCH ALLANG AFGELOPEN? ” PEUTER OP DE OPVANG, DE DAG NA DE KERSTVAKANTIE

SPELEND LEREN OP DE OPVANG Op twee locaties verzorgden wij het project ‘Spelend Leren’. Beide keren voor een groep van vijf tot acht peuters. Dit doen wij met de Sherbornemethode. Deze methode helpt kinderen (en ouders) om te bouwen aan hun zelfvertrouwen en lichaamsbewustzijn. Kinderen met een taal-, motorische en/of emotionele achterstand leren door middel van lichaamscontactspelletjes, hun eigen krachten te ontdekken, samen te werken én rekening te houden met elkaar. Ouders herkennen situaties van thuis en leren beter om te gaan met de wensen en behoeften van hun kind. Een succesvol project met prachtige resultaten: minstens 50% van de kinderen liet aantoonbare vooruitgang in de ontwikkeling zien. “ DIT ZOUDEN EIGENLIJK ÁLLE KINDEREN MOETEN KUNNEN VOLGEN, ZÓ ONTZETTEND WAARDEVOL . ” PEDAGOGISCH MEDEWERKER KINDEROPVANG

13 SPORT-STIMULERINGSPROJECT OP DE PEUTEROPVANG Spelen en bewegen is minder vanzelfsprekend geworden in het dagelijkse leven van peuters. Daarom zijn we gestart met ‘Beweeghummeltjes’: een beweegstimuleringsproject voor de peuteropvang. Na de voorbereidingsperiode zijn we eind dit jaar op zes locaties gestart. In 2024 volgen er nog eens zeven locaties. ‘Beweeghummeltjes’ daagt peuters op een leuke manier uit om lekker te bewegen. Niks gedwongen, maar onbewust aan de slag met vaardigheden zoals mikken, dansen, klimmen, gooien, springen, kruipen en rollen. En we bieden medewerkers van de kinderopvanglocaties hiermee een kant-en-klaar beweegprogramma dat ze zelfstandig kunnen uitvoeren. Via een app hebben ze keuze uit twaalf beweeggames. De games worden ondersteund met een beweegbox boordevol leuke materialen. Klaarzetten, luisteren en bewegen maar! “ DIT IS EINDELIJK EEN HANDIG PROGRAMMA, JE KUNT ZO STARTEN, HEERLIJK. ” PEDAGOGISCH MEDEWERKER BIJ UITROL/UITLEG VAN BEWEEGHUMMELTJES 0-4 JAAR

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING MEDEWERKERS PEUTEROPVANG De buurtsportcoach is dé partij waar pedagogisch medewerkers of andere partijen terecht kunnen voor kennis, inspiratie of ondersteuning rondom beweegvraagstukken. Dit doen we uiteraard altijd vraaggericht. In 2023 zijn we aangesloten bij diverse overleggen. Ook werden we geregeld gevraagd om te sparren, om een workshop te geven of bij te wonen. Zo waren we betrokken bij de workshop ‘Spelen met het jonge kind’ bij de ‘Jong en Mama’-groep van SoCo. En zijn we aangesloten bij het teamoverleg van het consultatiebureau (GGD Friesland) om kennis te delen. “ WAT DOEN JULLIE ONTZETTEND VEEL MOOIE DINGEN IN ONZE GEMEENTE, DIT HEB IK NOOIT GEWETEN. ” JEUGDARTS GGD-CONSULTATIE-BUREAU

15 0-4 JAAR

BEWEGEN ALS BASIS! 4-12 JAAR Bewegen geeft kinderen een stevige basis. Fysiek én mentaal. Door te bewegen leren kinderen om anders om te gaan met klasgenoten, winst en verlies te incasseren én plezier te hebben. En bewegen verkleint de kans op overgewicht. Hoe eerder kinderen daarmee beginnen en hoe gevarieerder het aanbod, des te groter het effect. Ook dit jaar heeft TeamFRL Súdwest-Fryslân hard gewerkt om alle jeugd in de gemeente een sportieve basis mee te geven. Van naschoolse activiteiten, rijke gymlessen tot weerbaarheidstraining: wij brachten kinderen, ouders én scholen in beweging.

17

BEWEGINGSONDERWIJS KLEUTERS Op achttien scholen in de gemeente SúdwestFryslân hebben we zo’n 700 kinderen van groep 1 en 2 motorisch gescreend. De kinderen die achterbleven in hun scores, mochten acht keer extra komen gymmen bij de buurtsportcoach. Ook kregen ze oefeningen mee naar huis om hun ontwikkeling een boost te geven. Bijna alle kinderen lieten na acht weken een hogere score zien op de 4 Skills Test. Het allerbelangrijkste is dat ze plezier kregen in de extra lessen én het bewegen! 700 kinderen zijn gescreend op motorische achterstanden BEWEGINGSONDERWIJS NAAR EEN HOGER NIVEAU

4-12 JAAR 19 HOBBEL DE BOBBEL! In de aandachtswijken Sperkhem, Lemmerweg en Noorderhoek hebben we dit jaar ‘Hobbel de Bobbel’-gym aangeboden voor kinderen van vier tot zes jaar. ‘Hobbel de Bobbel’ is een laagdrempelige manier voor kinderen om kennis te maken met sport en bewegen. Na de zomervakantie hebben wij de groepen van LemmerwegWest en Sperkhem samengevoegd om de kwaliteit van de lessen te verhogen.

NASCHOOLSE ACTIVITEITEN IN AANDACHTSWIJKEN In Sperkhem, Lemmerweg en Noorderhoek hebben we dit jaar naschoolse activiteiten georganiseerd voor kinderen uit de groepen 3 t/m 5 en 6 t/m 8. We laten ze hierin kennismaken met verschillende vormen van sport en beweging. Ons doel? Kinderen in beweging brengen én laten ontdekken welke sport bij hen past. In de Noorderhoek hebben we intensief samengewerkt met de Cultuurcoaches om kinderen een nog gevarieerder programma aan te bieden.

4-12 JAAR 21 INSPIREREN VAN GROEPSLEERKRACHTEN Op veel basisscholen in onze gemeente zijn het vaak groepsleerkrachten die bewegingsonderwijs geven. Vakleerkrachten zijn schaars. Daarom ondersteunen wij leerkrachten graag bij het opzetten van uitdagende én kwalitatief goede gymlessen. Medewerkers van TeamFRL gaven op verschillende basisscholen in onze gemeente ‘inspiratie-gymlessen’. Hiermee willen wij groepsleerkrachten inspireren én leerlingen kennis laten maken met andere sporten en materialen. Ook versturen we drie tot vier keer paar jaar een nieuwsbrief naar alle basisscholen in onze gemeente. Hierin staan voorbeeldlessen voor binnen én buiten. Ook attenderen wij scholen op onze Sport- en Speluitleen.

EEN VEILIG LEERKLIMAAT VOOR IEDER KIND Wanneer er geen veilig leerklimaat in de klas is, kunnen kinderen zich niet optimaal ontwikkelen. Om pestgedrag in de klas te verminderen hebben we met scholen en leerkrachten een weerbaarheidsproject opgezet. We werken hierbij samen met sportclub F&F. Met behulp van de NPOmiddelen (Nationaal Programma Onderwijs) konden wij op extra veel scholen een weerbaarheidstraining geven. TeamFRL verzorgt de ‘Rots en Water’-trajecten en F&F de responstraining. Hierin maken wij kinderen weerbaarder en bouwen we met elkaar aan een fijner leerklimaat waarin meer respect voor elkaar is. Kinderen voelen zich hierdoor veiliger in de klas en hebben zichtbaar meer plezier in leren.

23 4-12 JAAR 350 leerlingen zijn weerbaarder geworden dankzij 15 Rots en Water-trajecten “ JUF IK HEB DE ADEMKRACHT GEBRUIKT VOORDAT IK MIJN SPREEKBEURT GAF. DAT HELPT MIJ OM RUSTIGER TE WORDEN EN MINDER ZENUWACHTIG TE ZIJN. ”

SCHOOLSPORTAGENDA De schoolsportagenda is een handig digitaal overzicht van alle sporttoernooien en kennismakingslessen onder schooltijd. Plaatselijke sportaanbieders verzorgen deze activiteiten voor kinderen in het basisonderwijs. In augustus wordt de schoolsportagenda gevuld en kunnen scholen zich aanmelden voor één of meer activiteiten en/of lessen. De schoolsportagenda wordt op alle basisscholen (55) verspreid en onder de aandacht gebracht. Scholen maken er steeds meer gebruik van. Bijvoorbeeld door sportclubs uit te nodigen voor een kennismakingsles. Ook doen veel scholen mee aan schoolsporttoernooien.

25 4-12 JAAR SIMMER YN SÚDWEST Ook in de zomervakantie brengen wij kinderen graag in beweging. Samen met Sociaal Collectief, Akte2 en de GroenGrijs-bus hebben wij een zomer vol activiteiten georganiseerd. Onze focus lag op minima-gezinnen en gezinnen die niet op vakantie konden. In bijna alle weken van de zomervakantie stonden er activiteiten op de planning. Denk aan de ‘buurtcampings’ boordevol leuke sport- en culturele activiteiten: van een buikschuifbaan tot boogschieten. Voor alle jeugd was er op verschillende plekken in de gemeente wel wat te doen. Zo werd het een prachtige en actieve Simmer yn Súdwest!

TIMMERDORP In de zomervakantie hebben onze buurtsportcoaches in Heeg, IJlst, Bolsward, Wommels en Workum timmerdorpen ‘gebouwd’. Een timmerdorp is een meerdaagse activiteit voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. We ondersteunen en faciliteren lokale werkgroepen bij het organiseren van zo’n timmerdorp. Samen met de vrijwilligers voert de buurtsportcoach het sport- en cultuurprogramma uit. Elk jaar ligt de focus op het verder verzelfstandigen van de werkgroepen zodat ze straks ook zelf aan de weg kunnen timmeren.

11 teams stonden aan de aftrap van het straatvoetbaltoernooi STRAATVOETBAL BOLSWARD Straatvoetbal is een geliefde sport onder de jeugd. Daarom hebben wij dit jaar, samen met de voetbalvereniging, een straatvoetbaltoernooi georganiseerd voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. Meedoen was belangrijker dan winnen. Daarom won niet het team met de meeste overwinningen, maar het team met de mooiste outfit een prijs. Mooie bijkomstigheid is dat de buurtsportcoaches en jongerenwerkers via deze activiteiten op een laagdrempelige manier in contact kwamen met jongeren. 27 4-12 JAAR

VISWEDSTRIJD KENNISMAKEN MET SPORTVISSEN Sportvissen is populair in Súdwest-Fryslân. In het kader van ‘jong geleerd, is oud gedaan’ organiseren buurtbewoners met ondersteuning van de buurtsportcoach twee keer per jaar een viswedstrijd in de wijk Lemmerweg. Dit doen ze voor kinderen uit groep 3 tot en met 8. Naast een leuke kennismaking met de vissport is meer leefbaarheid in de buurt een mooie ‘bijvangst.’ 85 kinderen deden mee aan de viswedstrijd

FRIES KAMPIOENSCHAP TIKKERTJE TeamFRL Súdwest-Fryslân werkt nauw samen met buurtsportcoaches en beweegteams uit andere gemeentes. Dit jaar organiseerden we samen het Fries Kampioenschap Tikkertje. In onze gemeente vonden vier voorrondes plaats en gingen acht kinderen door naar de Grande Finale! In de Sluisfabriek in Drachten streden 48 basisschoolleerlingen om de felbegeerde titel. Een prachtig project waarbij Sport Fryslân én De Friesland samen zo’n 1000 kinderen in beweging brachten. 29 4-12 JAAR Tymen Bults wint FK Tikkertje 2023 tijdens grande finale in Drachten 1.000 kinderen streden om de titel Fries Kampioen Tikkertje, waarvan er 140 uit Súdwest-Fryslân kwamen

Sport- en speluitleen Súdwest-Fryslân SPORT- EN SPELUITLEEN De sport- en speluitleen is inmiddels een begrip in Súdwest-Fryslân. Door sport- en spelmaterialen gratis uit te lenen ondersteunen we scholen en clubs. Dit zorgt voor een gevarieerder aanbod. Daarnaast gaan er kliko’s, met allerlei sport- en spelmaterialen langs de gymzalen in de kleine kernen waar het aanbod van sportclubs niet zo groot is.

DIENST BEWEGINGSONDERWIJS Op een aantal basisscholen in de gemeente verzorgen onze vakleerkrachten elke week gymlessen. Hiermee vergroten we de kwaliteit van het bewegingsonderwijs. 31 4-12 JAAR

NIET HANGEN MAAR SPORTEN! JONGEREN Súdwest-Fryslân is één van de zes Nederlandse pilotgemeenten die aan de slag gaat met het succesvolle IJslandse preventiemodel. Dit doet de gemeente onder de naam Cool Súdwest. Doelstelling? Jongeren in Súdwest-Fryslân zo gelukkig en gezond mogelijk laten opgroeien. Daar draagt TeamFRL graag aan bij. Bijvoorbeeld door jongeren een zinvolle vrijetijdsbesteding te bieden: één van de uitgangspunten binnen het IJslandse preventiemodel. Want, zinvol bezig zijn stimuleert een gezonde ontwikkeling en voorkomt dat jongeren zich gaan vervelen en risicogedrag vertonen. Daarom hebben wij in 2023 voor een wisselend sport- en beweegaanbod in Súdwest-Fryslân gezorgd. Hiermee willen wij onze jeugd inspireren, uitdagen én activeren. Want sporten in je vrije tijd kan juist ontzettend chill zijn.

3293

COOL SÚDWEST COOL SÚDWEST – DE ACTIEVE PAUZE ZINVOLLE VRIJE- TIJDSBESTEDING Jongeren die geen zinvolle of actieve vrijetijdsbesteding hebben, zijn vatbaarder voor het maken van slechte keuzes. Daarom nodigen wij jongeren graag uit om deel te nemen aan de activiteiten die wij voor hen organiseren. Dit aanbod is nog niet altijd bekend onder de doelgroep. Samen met Cool Súdwest zorgen wij ervoor dat wij jongeren én ons aanbod dichter bij elkaar brengen. Even geen schermpjes checken, maar lekker in de actie! Met de Actieve Pauze laten wij jongeren zien wat Cool Súdwest te bieden heeft en brengen we ze in beweging. Op alle scholen voor voortgezet onderwijs konden jongeren sporten tijdens de pauze én kennismaken met ons naschoolse aanbod. De buurtsportcoach kreeg hierbij hulp van CIOS-studenten. Een mooi moment om, samen met de school, contact te maken met de jongeren. Website 'Cool Súdwest' voor jongeren Actieve pauze in Sneek 100% van de VO-scholen in onze gemeente had een Actieve Pauze

JONGEREN 35

COOL SÚDWEST - ADVENTURE TRAIL De Adventure trail is een ultieme mix van trailrun, obstaclerun, outdoorsporten én teambuilding. Dit jaar hebben we de trail op drie locaties verzorgd. Jongeren kregen twee uur de tijd om het parcours van 5 tot 7 kilometer af te leggen. Onderweg kwamen zeallerlei challenges tegen. De trail was niet alleen een sportieve uitdaging, jongeren kwamen op een leuke manier in aanraking met verschillende lokale sportaanbieders die de challenges organiseerden en begeleidden. “ EEN ONTZETTEND LEUK EVENEMENT. DE LEERLINGEN HADDEN ER EERST NIET VEEL ZIN IN, MAAR KWAMEN MET EEN GROTE GLIMLACH OVER DE FINISH. ” DOCENT LO BOGERMAN Cool Súdwest Adventure Trail 2.000 jongeren namen deel aan de Adventure Trail

37 JONGEREN

VOETBALKOOI-COACHES Elke maandag gaan voetbalkooi-coaches Justin (17) & Dani (14) met tien tot vijftien jongeren uit de wijk Duinterpen lekker voetballen. De coaches zorgen ervoor dat er voldoende spelers zijn, helpen het spel op gang en zorgen voor een fijne en veilige sfeer. Ze stellen zich op als rolmodel. Hierin worden ze gecoacht door buurtsportcoach Rik en jongerenwerker Jelle. Dezelfde aanpak passen we toe met basketbal. Inmiddels basketballen elke woensdag tien jongeren in de sportkooi van Duinterpen. Door het succes gaan we in 2024 onder de naam ‘Súdwest Unites’ verder met deze aanpak. Hierbij is een mooie samenwerking ontstaan met een oud-profbasketballer. 10-15 jongeren voetballen elke maandag met een voetbalkooi-coach

COOL SÚDWEST – SIMMER YN SÚDWEST De zomervakantie is voor sommige jongeren een lange periode. Daarom organiseerden onze buurtsportcoaches samen met jongerenwerk en de cultuurcoach diverse activiteiten tijdens ‘Simmer yn Súdwest’. Op drie locaties in de gemeente creëerden we ‘chillplekken’. Geen plek om lui te hangen, wel om in actie te komen. Van skimboarden tot freerunnenof suppen: we daagden de jongeren met allerlei sporten uit om lekker actief te zijn. Ook de Panna Knockout en de pumptrack waren net als voorgaande jaren een groot succes. 39 Skûtsjesilen tijdens Simmer yn Súdwest “ IK ZOU DIT ELKE WEEK WEL WILLEN DOEN. ” DEELNEMER SKÛTSJESILEN JONGEREN

JIJ MAAKT HET VERSCHIL Steeds minder jongeren zijn te porren voor vrijwilligerswerk bij een vereniging. Daarom laten wij jongeren graag kennismaken met de vele leuke kanten van vrijwilligerswerk. Zo gaven wij in oktober een lessenserie aan leerlingen van het Bogerman in Sneek. Dit inspireerde een grote groep om zelf aan de slag te gaan. Elf groepjes zijn inmiddels een evenement aan het voorbereiden op een vereniging. “ MENEER, WAT IS SUBSIDIE EIGENLIJK? ” BSM-LEERLING 30 BSM-leerlingen volgden 3 lessen van 'Jij maakt het verschil'

DE COOLE VERENIGING Met ‘De Coole Vereniging’ willen wij het verenigingsleven aantrekkelijk maken voor jongeren én jongeren voorbereiden op een vrijwilligersfunctie. Dit doen wij door jongeren bij de club te betrekken en hen – met ondersteuning - ‘coole’ activiteiten te laten organiseren. De activiteiten richten zich op jongeren tussen de 12 en 18 jaar en zijn ook toegankelijk voor niet-leden. 41 De Coole Vereniging “ BEDANKT, HET WAS EEN GESLAAGDE MIDDAG MET VEEL BLIJE KOPJES. ” H. BRANDSMA, VV BLAUWHUIS 3coole activiteiten bij 3 clubs dankzij de vrijwillige inzet van jongeren JONGEREN

NASCHOOLSE ACTIVITEITEN I.S.M. SPORTAANBIEDERS Eén van de doelstellingen van Cool Súdwest is om jongeren in beweging te krijgen door ze een zinvolle vrijetijdsbesteding te bieden. We zoeken hierbij aansluiting bij bestaande projecten om meer impact te maken. Zo hebben we in Koudum na schooltijd fitness aangeboden en op het Marne College sloten we aan bij Olymic Moves (breakdance). In de voorjaarsvakantie hebben we twee FIFA-events georganiseerd. De samenwerking en de opgedane contacten leidden ook tot nieuwe initiatieven. Zo maken we in 2024 een start met de ‘Menukaart’ voor het buitengebied en het RSG-relaxtraject. “ HET WAS SUPER, ZE HEBBEN SUPERLEUK MEEGEDAAN. HEEL GESLAAGD. ” MAAIKE BLOEMENDAAL, ORGANISATOR JONGEREN ACTIVITEITEN WARNS 21 enthousiaste leerlingen oefenden na schooltijd Breakdance (Olympic Moves)

43 JONGEREN

WERELDMEIDEN & WERELDGOZERS Niet iedereen is hetzelfde, maar sport verbindt iedereen! Dat laat het maatjesproject Wereldmeiden & Wereldgozers goed zien. Wereldmeiden & Wereldgozers is een maatschappelijke diensttijd (MDT) project waarin meiden en jongens een half jaar lang samen sporten. In het project onderscheiden we twee groepen: meiden en jongens die al een tijdje in Nederland wonen en bekend zijn met de Nederlandse sportwereld (de MDT’ers) én meiden en jongens die nog niet zo lang in Nederland wonen en bezig zijn met hun inburgering (de deelnemers). Door samen te sporten leren jongeren elkaar op een andere manier kennen, sluiten ze nieuwe vriendschappen en krijgen ze de Nederlandste taal beter onder de knie. Ook maakt dit project de stap naar een sportclub kleiner. Wereldgozers 22-23 is inmiddels afgerond. Drie buddy’s en twaalf deelnemers doorliepen het traject met succes. Dit gold ook voor de Wereldmeiden 22-23. In het najaar is er een nieuwe lichting meiden en gozers gestart. 90% van de deelnemers aan Wereldgozers sloot zich aan bij een sportclub, bij de Wereldmeiden was dit 50% Promotievideo Wereldmeiden & Wereldgozers Buddy's gezocht voor wereldmeiden/wereldgozers

45 JONGEREN

CHALLENGE EN OKÉ PROJECT Motivatiegebrek, drank- of drugsgebruik en verkeerde vrienden kunnen ertoe leiden dat jongeren stoppen met hun opleiding. Een probleem dat de gemeente graag wil aanpakken. Samen met Firda (voorheen ROC de Friese Poort) zijn we het Challenge- en Oké-project gestart. Het Challengetraject ondersteunt kwetsbare jongeren met sociale en mentale problemen. Het Oké-traject omarmt jongeren die niet verder kunnen met hun schoolopleiding. In beide trajecten zijn sport en bewegen een stimulans om tóch door te gaan met de opleiding. De focus ligt niet op het resultaat, maar op de fun! “ TWEE DEELNEMERS (ÉÉN UIT DEARSUM) KOMEN SPECIAAL NAAR SCHOOL VOOR DIT UUR TERWIJL DE OPLEIDING AL IS AFGEROND. ” BUURTSPORTCOACH BERNARD

47 JONGEREN

12 jongeren delen wekelijks hun passie voor voetbal VOETBAL IN DE SPIL Nee tegen hangen, ja tegen voetbal! Hoe creëer je een zinvolle vrijetijdsbesteding voor ‘hangjeugd’? TeamFRL Súdwest-Fryslân ging samen met jongerenwerk, politie en handhaving aan de slag met deze uitdaging. Onze focus lag op jongeren die overlast veroorzaken of hebben veroorzaakt in wijken en buurten. Dit leidde tot ‘Voetbal in de Spil’. Hierbij organiseren wij voetbaltrainingen waarin jongeren hun passie voor voetbal kunnen delen. Door in teamverband te voetballen, gaan jongeren beter met elkaar om. Het omgaan met ruig spel, winst en verlies, botsingen en valpartijen vormt een mooie transfer naar ontmoetingen buiten de gymzaal. Inmiddels oefenen elke week zo’n twaalf jongeren in een gecontroleerde omgeving met een inspirerende sportcoach. En dit aantal blijft groeien!

22 hulpvragen kregen onze aandacht PERSOONLIJKE HULPVRAGEN Onze buurtsportcoaches krijgen geregeld hulpvragen van samenwerkingspartners. Dit kan bijvoorbeeld gaan over overlast of individuele hulpvragen. In deze gevallen delen wij natuurlijk graag onze kennis en leggen we dankzij ons netwerk de verbinding met sportclubs. “ IK KAN VEEL MEER DAN IK DACHT. ” “ WANNEER KOMT DIE LEUKE JUF MET 4 HULPJUFFEN WEER? ” DEELNEMER DREKRACE & COACHINGSTRAJECT LEERLING OBS DE WYKEN (N.A.V. ON STAGE DAG) 48 JONGEREN

IEDEREEN DOET EN TELT MEE VOLWASSENEN Sporten en bewegen is niet alleen gezond. Sporten brengt mensen ook samen. Daarom is het zo belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. Met verschillende verenigingen en organisaties creëerden wij een aantal nieuwe laagdrempelige sport- en beweegmomenten. En dankzij onze samenwerking met het Jeugd- en Volwassenenfonds halen we financiële drempels weg. Zo maken wij voor iedereen de weg vrij om mee te doen aan het beweegaanbod in onze regio. Dit zorgt voor nieuwe ontmoetingen en draagt bij aan een gezondere leefstijl.

51

GLI KOM IN BEWEGING We willen deelnemers aan de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) graag aanmoedigen om meer te sporten en te bewegen. Daarom is de buurtsportcoach betrokken bij het GLI-programma. Tijdens vier voorlichtingsmomenten hebben wij 55 kandidaten geïnspireerd om te werken aan een actieve(re) leefstijl. We gaven deelnemers niet alleen tips en trucs, maar brachten ze uiteraard ook in beweging. In 2024 willen we nog meer invloed uitoefenen op het onderdeel bewegen in het programma. Bijvoorbeeld door deelnemers te ondersteunen om de te stap te maken naar passend beweegaanbod. MEER SPORTEN EN BEWEGEN DEELNEMER VAN DE GLI “ IK ZOU KUNNEN BEGINNEN DOOR WAT VAKER DE FIETS TE PAKKEN. ”

10 16 van de 16 deelnemers blijven wandelen op een vast moment in de week en 10 blijven bewegen bij de fysio deelnemers vergrootten hun fitheid en verminderden hun medicijngebruik PILOT GLI: ‘SAMEN BEWEGEN NAAR EEN GEZONDE LEEFSTIJL’ DIABETES IN WOMMELS Binnen de GLI is een leefstijlprogramma opgezet voor inwoners uit Wommels die lijden aan diabetes type 2. Het is een tweejarig programma waarin deelnemers in de eerste twaalf weken twee keer per week bewegen. Eén keer in de week maken de deelnemers een wandeling onder leiding van de buurtsportcoach. Daarnaast sporten de deelnemers bij Fysio Wommels. Inmiddels maakt een deel van de groep elke week een wandeling. Hartstikke gezond én goed voor de sociale contacten. VOLWASSENEN 53

NIEUWE BUREN De gemeente wil de sociale basis in de wijk Lemmer-West in Sneek versterken. En wat schept nu meer een band dan samen bewegen? Daarom helpt TeamFRL graag mee met de organisatie van activiteiten die gericht zijn op ontmoeting. Op 15 april waren we betrokken bij het Nieuwe Buren Festival. En op 14 juni organiseerden we een buitenspeeldag met leuke sport- en beweegactiviteiten voor jong en oud. Inmiddels organiseren we elke week een sportieve activiteit in de wijk. In 2024 willen we in nog meer buurten en wijken meebouwen aan een sterke en vitale mienskip. 5wijkbewoners deden mee aan de Buitenspeeldag

VOLWASSENEN 55 9van de 11 deelnemers sloten na afloop van het project aan bij een sportaanbieder en twee deelnemers bleven zelfstandig bewegen zonder een sportaanbieder MEI-INOAR AKTYF Iedereen telt mee in onze samenleving. Daarom maakt de gemeente Súdwest-Fryslân zich sterk voor sociale inclusie. ‘Mei-inoar Aktyf’ is een initiatief dat daaraan bijdraagt. Onder begeleiding van buurtsportcoach Lammert kunnen inwoners die een sociale, sportieve of financiële drempel ervaren, één keer per week – 35 weken lang - sporten en bewegen. Inmiddels zijn er groepen in Bolsward, Sneek en Koudum actief. Video 'Mei-inoar Aktyf' gegeven door Lammert

VEILIG EN PLEZIERIG SPORTEN SENIOREN Je bent nooit te oud om te sporten en te bewegen. Sterker nog, bewegen wordt steeds belangrijker naarmate je ouder wordt. Om aan je fitheid te werken én om anderen te ontmoeten. Want, ook in onze gemeente zien we bij senioren een grote behoefte aan beweging en contact. Daarom willen we deze groep nog meer betrekken bij beweegactiviteiten in de regio. Om eenzaamheid tegen te gaan, om mensen meer zelfvertrouwen te geven in het bewegen en om (kwetsbare) senioren passend beweegadvies te geven.

57

WANDELEN TEGEN EENZAAMHEID IN STADSFENNE Wandelen is een makkelijke manier om (meer) te bewegen. Daarnaast is het bewezen dat wandelen niet alleen goed is voor je lijf, maar dat het ook een laagdrempelige manier is om sociale contacten op te doen. Samen met de Parkflat Stadsfenne in Sneek zijn we in het voorjaar gestart met een wandelgroep voor flat- en wijkbewoners. We beginnen elke wandeling met een kopje koffie. Daarna gaan we met twee groepen de wijk in: één groep zonder en een groep met rollator. Tijdens de wandelingen is er niet alleen aandacht voor natuur en historie, maar worden er ook nieuwe vriendschappen gesloten. Inmiddels zijn er vaste vrijwilligers gevonden die beide groepen begeleiden. DEELNEMER, 79 JAAR “ IK LOOP NU WAT LANGER EN BEN WAT ZEKERDER MET MIJN ROLLATOR SINDS IK MET DE GROEP MEE GA! ”

59 SENIOREN 7deelnemers wandelen er gemiddeld in de groep zonder rollator en 5 in de groep met rollator

SPORTEN MET DEMENTERENDE OUDEREN Een vitaal leven voor iedereen! Deze boodschap geldt ook voor mensen met dementie. Juist voor hen is het belangrijk om onder de mensen te blijven én een sociaal leven actief te houden. Dit vergroot het welzijn en zorgt ervoor dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. In Bolsward en Sneek zijn twee ‘Odensehuizen’ van start gegaan. Dit zijn plekken waar lotgenoten en mantelzorgers elkaar ontmoeten en hun ervaringen delen. Voor ons een ideale gelegenheid om met deze kwetsbare doelgroep en hun mantelzorgers in contact te komen én om samen een zinvolle activiteit te ontwikkelen. Na de zomer zijn we in Bolsward gestart met een wandelgroep. Om de week maken we een mooi ommetje door de stad. Er lopen ook vrijwilligers van het Odensehuis mee. Het doel is dat zij de begeleiding van de wandelgroep overnemen. Het enthousiasme van de deelnemers zorgde ervoor dat wij in 2024 ook in Sneek met een wandelgroep van start gaan. 6-8 wandelaars per week DEELNEEMSTER, 66 JAAR “ OH HEERLIJK, WE GAAN WEER WANDELEN. DOEN WE OOK WEER ZO’N HERSEN-GYM- NASTIEK-OEFENINGETJE? ”

90 inwoners bezochten de gezondheidsmarkt ‘Fitaal Wiis’ 61 SENIOREN DE GEZONDHEIDSMARKT Wie ouder wordt, wil graag zo lang mogelijk fit en vitaal blijven. Met de gezondheidsmarkt ‘Fitaal Wiis’ in Heeg inspireren we inwoners hoe ze dat het beste kunnen doen. Diverse professionals, die werkzaam zijn op het gebied van gezondheid en welzijn, waren uitgenodigd om informatie en tips te geven. De markt leidde er zelfs toe dat de verenigingen in Heeg een nieuw beweegconcept gaan starten in februari 2024: Volwassenen in Beweging Heeg 55+ (VIB Heeg 55+). Ook zorgde de markt voor verbinding tussen de verschillende professionals en sportaanbieders. Video gezondheidsmarkt 'Fitaal Wiis' in Heeg

DE FITTEST De Fittest is een mooie manier om senioren een beeld te geven van hun fysieke conditie en hun beweegmogelijkheden. Dit doen we door ouderen te testen op bloeddruk, beenkracht, balans, lenigheid en uithoudingsvermogen. Het beweegadvies dat deelnemers na de Fittest krijgen, helpt hen om beter in te schatten welke activiteiten ze wel of juist niet kunnen doen. Ook ontvangen ze een folder met het beweegaanbod voor senioren in onze regio. In 2023 hielden we een Fittest in Koudum. Er deden 80 mensen aan mee. Tijdens de test hadden we extra aandacht voor valpreventie. Mensen met een verhoogd risico op vallen, hebben we in contact gebracht met de plaatselijke fysiotherapeuten voor een vervolgtraject. Van alle deelnemers verwezen we 31 door naar een kennismakingsbijeenkomst over valpreventie. Na die bijeenkomst zijn er twee groepen, onder leiding van de fysiotherapeut, gestart met een In Balans-cursus. Van de overige deelnemers volgden er twaalf een proefles bij een beweegaanbieder in de buurt. Een prachtig resultaat! 80 senioren deden mee aan de Fittest, 31 daarvan zijn naar de kennismakingsbijeenkomst van In Balans (valpreventie) geweest

32 senioren namen deel aan het programma 'Stevig Staan Fryslân', van daaruit zijn 2 nieuwe beweeggroepen gestart in Koudum 63 SENIOREN VALPREVENTIE Door de vergrijzing neemt het aantal ernstige valongevallen sterk toe. Het is de verwachting dat het aantal SEH-bezoeken na een valongeluk bij 65-plussers de komende tien jaar met 50% toeneemt. Om valongelukken te voorkomen en de zelfredzaamheid te vergroten, zet TeamFRL in op valpreventie. Dit doen we in Súdwest-Fryslân samen met ‘Stevig Staan Fryslân’. Dit programma bestaat uit een persoonlijk advies over het voorkomen van vallen en een beweegcursus op maat. Deelnemers werken aan het verbeteren van de spierkracht, de coördinatie en balans. Hierdoor neemt het risico op vallen af. Na de cursus verwijzen we de deelnemers door naar bestaande beweeggroepen of gaan we samen op zoek naar een passende beweegactiviteit. De groepen die dit najaar (als pilot) zijn gestart, waren zeer enthousiast en zijn bijna allemaal doorgegaan met bewegen. Een mooie motivatie om in 2024 nog meer senioren aan te haken.

DOORTRAPPEN Fietsen is de meest populaire vrijetijdbesteding onder senioren. En met goede reden: je blijft er langer gezond bij én het is fijn om samen of alleen in de buitenlucht te zijn. Het programma ‘Doortrappen’ is bedoeld om senioren zo lang mogelijk veilig te laten fietsen. Dankzij handige tips van de fietsdocent en ondersteuning van de buurtsportcoach kunnen deelnemers ook in de toekomst veilig fietsen. In Makkum organiseerden we verschillende activiteiten rondom Doortrappen. Dit leidde onder meer tot een heuse fietsclub. Inmiddels springen de leden elke week op de pedalen voor een mooie tocht door de regio, gemaakt door hun eigen ‘wegkapiteins’. En na afloop is er uiteraard ruimte om elkaar onder het genot van een kopje koffie en thee te ontmoeten. 24 deelnemers vormen de Fietsclub in Makkum

12 deelnemers doen wekelijks vol enthousiasme mee aan de beweegactiviteiten van Golden Sports 65 SENIOREN GOLDEN SPORTS Stichting GoldenSports en de drie sportverenigingen (tennis, hockey en voetbal) op sportpark Tinga in Sneek organiseren wekelijks beweegactiviteiten voor 55-plussers. Na het succes in Bolsward, waar de groep inmiddels zelfstandig draait, krijgt deze groep nog een half jaar ondersteuning en gaat daarna op eigen kracht verder. De groep telt inmiddels twaalf enthousiaste deelnemers. En er komen nog steeds nieuwe mensen bij. Tijdens de lessen gaan deelnemers aan de slag met spierversterkende, coördinatie- en balansoefeningen. Na de beweegles drinken ze vaak samen een kop koffie ter afsluiting. Kortom, gezond bezig zijn én elkaar ontmoeten. Ook in Sneek een succesvol recept! Video Golden Sports

SPORTAANBOD ONDERSTEUNEN EN AANJAGEN Samen met Stichting Fit in Fryslân willen wij inwoners uit de gemeente op de hoogte houden van het beweegaanbod in de regio. Dit doen we door te ‘folderen’ op infomarkten, bij de Fittesten en op de gezondheidsmarkten. Ook online zijn we volop actief. We helpen niet alleen ouderen om het juiste beweegaanbod te vinden, ook (zorg-)organisaties weten ons steeds beter te vinden. Dit zorgt ervoor dat wij het actuele aanbod verder kunnen uitbreiden. Via de YnBeweging-app hopen we nog meer mensen te bereiken, zodat iedereen kan zien wat er in haar of zijn omgeving te doen is en waar ze welkom zijn voor een proefles. We gaan samen YnBeweging!

67 SENIOREN SWIM TO BE FIT Het zwembad is een geschikte plek om aan je balans te werken. Onder de noemer ‘Swim to be fit’ zijn we daarom een valpreventieprogramma in het zwembad gestart. In het voorjaar ging een groep van zeven mensen onder leiding van een fysiotherapeut acht weken aan de slag met het verbeteren van hun balans. Mede dankzij de professionele ondersteuning is het project geslaagd. Daarnaast is de groep erg hecht geworden: zo werd het zwembad al snel een fijne ontmoetingsplek. De groep was erg enthousiast en heeft veel baat bij dit programma gehad. “ DIT HEEFT MET NAME MIJN BENEN STERKER GEMAAKT EN IK DOE THUIS NOG STEEDS DE EXTRA OEFENINGEN! ” DEELNEMER, 69 JAAR

EEN BEPERKING MAG GEEN HINDERNIS ZIJN AANGEPAST SPORTEN Wanneer je een beperking hebt, is sporten vaak een lastige opgave. Er zijn minder mogelijkheden om te sporten en aangepaste apparatuur is duur. Daarom zet TeamFRL Súdwest-Fryslân zich in om sporten en bewegen ook voor deze doelgroep makkelijker en toegankelijker te maken. We zijn hard bezig geweest om drempels weg te nemen en draagvlak te creëren in de gemeente.

69

SPORTKENNISMAKINGSLESSEN OP SCHOOL Iedereen moet kunnen sporten. Helaas is dat voor iemand met een beperking net iets lastiger. Dit komt omdat het vaak een uitdaging is om een passende en toegankelijke sportactiviteit te vinden. Daarom hebben wij sportkennismakingslessen georganiseerd op alle scholen voor speciaal onderwijs in onze gemeente. Onder schooltijd konden leerlingen hun energie kwijt in freerunningslessen, bootcamp, BMX-lessen en nog veel meer. In totaal deden zo’n zeshonderd kinderen mee aan het project. Een drukte van jewelste, maar wel met de grootste lol! Voorheen coördineerde de Stichting Special Heroes de kennismakings-dagen. Daar hebben de scholen per 2023-2024 afscheid van genomen. Gelukkig nam Elsinga Creative Moves de coördinatie over en creëerde samen met de sportclubs een mooi aanbod. ONTDEK WELKE SPORT GOED BIJ JE PAST 600+ leerlingen van vijf scholen maakten kennis met verschillende sporten

71 AANGEPAST SPORTEN

NASCHOOLSE ACTIVITEIT BIJ AANBIEDER Kinderen met een beperking komen minder snel in aanraking met verschillende sporten. Om de stap naar sporten en bewegen voor hen wat makkelijker te maken, organiseren wij onze naschoolse activiteiten (NSA) dicht bij de scholen voor speciaal onderwijs. Niet alleen een mooie manier om te ontdekken welke sport bij je past, maar ook leuk om met vrienden en vriendinnen lekker te bewegen. Op SBO de Wetterwille, (V)SO de Sinne, de Piet Bakkerschool en SBO de Súdwester zijn leerlingen inmiddels volop overtuigd! De coördinatie van de NSA wordt gedaan door Elsinga Creative Moves. De activiteiten vinden twee keer per week plaats in de gymzaal van de Sinne. Daarnaast biedt de Piet Bakkerschool naschools crossfit aan. 80 kinderen doen elke week mee aan de NSA-activiteiten op het speciaal onderwijs

250 leerlingen deden mee aan de sportdag voor het speciaal onderwijs 73 SPORTDAG SPECIAAL ONDERWIJS Om kinderen met een beperking op hun eigen tempo kennis te laten maken met sport, hielden we op 22 juni een sportdag voor het speciaal onderwijs. We wilden de drempel zo laag mogelijk houden door de dag vooral heel erg leuk te maken. Samen met de scholen voor speciaal onderwijs organiseerden we allerlei activiteiten. Van atletiek tot jeu des boules, van boksen tot BMX: voor iedereen was er een leuke sportactiviteit. AANGEPAST SPORTEN

INDIVIDUELE HULPVRAGEN Iedereen moet de mogelijkheid krijgen om te kunnen sporten. Ook wanneer je een beperking hebt. Gelukkig zijn er in onze gemeente allerlei mogelijkheden om een leuke sport te doen én daarin persoonlijke ondersteuning te krijgen. We zijn er trots op dat Súdwest-Fryslân de eerste gemeente in Nederland is met een regeling voor sporthulpmiddelen. Op deze manier creëren we voor inwoners met een beperking nog meer kansen om een sport te beoefenen. Ook de buurtsportcoach kan inwoners met een lichamelijke of verstandelijke beperking goed helpen bij het vinden van een passende sport. Via social media, presentaties bij de gebiedsteams en via de website unieksporten.nl geven we hier meer bekendheid aan. 7hulpvragen rondom bewegen en passend sportaanbod hebben we opgepakt ONZE BUURTSPORTCOACH ONDERSTEUNDE DAPHNE VAN DEN BROEK BIJ HAAR WENS OM TE KUNNEN WAKEBOARDEN “ DOOR DE INZET VAN DAPHNE VAN DEN BROEK HEEFT DE GEMEENTE EEN REGELING GETROFFEN VOOR DE SUBSIDIE VAN SPORTHULP- MIDDELEN. HIERDOOR KAN DAPHNE DE SPORT UITOEFENEN DIE ZIJ GRAAG WIL DOEN: WAKEBOARDEN. ” Daphne, die nu kan wakeboarden dankzij de subsidie voor sporthulpmiddelen

75 PASSEND SPORTAANBOD We willen het sportaanbod voor kinderen en jongeren met een beperking graag verbreden. Zo is er vorig jaar bij AV Horror in Sneek Frame Running opgezet voor de jeugd. De buurtsportcoach bood ondersteuning bij de begeleiding hiervan. Inmiddels draait deze tak van sport helemaal zelfstandig. Het sportaanbod voor mensen met een beperking (kijk op: unieksporten.nl) is in onze gemeente goed op peil. Het is wel de uitdaging om dit in stand te houden: qua financiën en technische ondersteuning. Daarom onderzoeken we hoe wij het huidige aanbod kunnen behouden en uitbreiden en hoe we hierin kunnen samenwerken met andere gemeenten. AANGEPAST SPORTEN

MEET & GREET MET EEN FRYSKE PARASPORTHELD Een handicap hoeft geen hindernis te zijn. En dát is precies wat de Fryske Parasporthelden aan kinderen op basisscholen laten zien. Uit naam van TeamFRL bezochten deze rolmodellen afgelopen jaar De Barte in Hemelum en De Opslach in Wommels. Kinderen ontdekten hoe het is om te leven met een handicap en mochten dit ook zelf ervaren tijdens een bijzondere gymles. Meet & Greet Fryske Parasportheld

77 (S)COOL ON WHEELS Met (s)Cool on Wheels laat een ervaringsdeskundige zien hoe het is om te leven en te sporten met een lichamelijke beperking. Een potje rolstoelbasketbal brengt de theorie tot leven en laat de kinderen het écht zelf ervaren. Afgelopen jaar kwam (S)Cool on Wheels langs op De Klimbeam in Koudum. (S)cool on wheels AANGEPAST SPORTEN

MEEBOUWEN AAN VITALE CLUBS CLUBONDERSTEUNING Súdwest-Fryslân heeft een breed en divers sportaanbod bij de klassieke clubs. Tegelijkertijd zien we nieuwe sport- en beweegtrends ontstaan in de samenleving. En dit heeft ook gevolgen voor onze clubs. Daarom ondersteunen wij sportclubs bij de ontwikkeling van beleid, vernieuwing van hun sportaanbod en de werving van vrijwilligers. Hierin bieden wij maatwerk. Door kennis te delen en samenwerking te stimuleren, bouwen wij aan vitale clubs en verwachten wij het sportaanbod in de gemeente verder uit te kunnen breiden. Zodat alle inwoners uit de gemeente met plezier kunnen blijven sporten!

79

COMMUNICATIETOOLS ‘Hiel Fryslân yn beweging’, dat is de missie van Sport Fryslân. De YnBeweging-app is daar een prachtig instrument voor. Het afgelopen jaar is de app ingezet bij Simmer Yn Súdwest. Voor veel deelnemers een mooie kennismaking met de app én het sportaanbod in onze gemeente. In 2024 gaan wij de app verder uitrollen om iedereen in beweging te brengen. DE TOEKOMST VAN SPORT EN BEWEGEN 41.000 minuten beweging werden aangeboden met 523 activiteiten, zo blijkt uit het dashboard van het YnBeweging-platform YnBeweging-platform

CLUBKADER- COACHING Trainers en coaches die sportinhoudelijk, pedagogisch en didactisch bekwaam zijn, spelen een essentiële rol bij het creëren van een positieve sportcultuur op de club. Dat is belangrijk. Want wanneer mensen sportplezier ervaren en zich ontwikkelen, houden ze het sporten langer vol. Daarom zet TeamFRL Súdwest-Fryslân zich in voor clubkadercoaching. Een manier om de sport te professionaliseren en clubs vitaal te houden. Vijf clubs in onze gemeente zijn dit jaar met de clubkader-coaching gestart. En hiermee maken we impact! Reken maar mee: vijf clubs x vijftien trainers x tien kinderen x twee keer trainen per week. Dat maakt dat er 1500 kinderen sporten onder leiding van gekwalificeerde trainers. 81 CLUBONDERSTEUNING “ HET WAS EEN TOPAVOND EN EEN GOEDE MATCH MET DE CLUBKADERCOACH JAN DUPON. ” J. MEIJER, VOETBALCLUB IJVC – IJLST

SPORTCLUBS LEREN EN VERSTERKEN ELKAAR Samen sta je sterker rondom sport. Daarom willen wij de clubs in onze gemeente graag ontmoeten en met elkaar in verbinding brengen. Dit doen we samen met de gemeente, de adviseur lokale sport en de sportbonden. In 2023 hielden we zes regiobijeenkomsten. Een mooie manier om elkaar te inspireren, te enthousiasmeren en te ondersteunen bij het toekomstbestendiger maken van clubs. “ HEEL ERG BEDANKT VOOR JE INZET EN GOEDE HULP. ” M. SANDERMAN, IJSVERENIGING - MOLKWERUM

83 DUURZAME ACCOMMODATIE De sportaccommodatie is het kloppend hart van de club en vaak ook van de lokale mienskip. Die sportaccommodaties willen we graag zo duurzaam mogelijk maken. Om slimmer om te gaan met energie en om kosten te besparen. We zijn daarom verschillende initiatieven gestart om clubs daarbij te helpen. Zo deden 33 clubs een energiescan. De uitkomsten van de scan leidden weer tot een begeleidingstraject voor verduurzaming. Een ander initiatief is het verduurzamen van de sportaccommodaties rond de IJsselmeerkust. Sport Fryslân en het Fiks Omgevingsfonds hebben de handen ineengeslagen om tien accommodaties volledig te verduurzamen. 33 clubs kregen meer inzicht in mogelijkheden om te verduurzamen mede dankzij de energiescan Website 'Fiks Omgevingsfonds' CLUBONDERSTEUNING

TECHNISCH JEUGDBELEID Geen voetbal zonder scheidsrechter. Helaas hebben we ook in SúdwestFryslân een tekort aan goede arbiters. Daarom zijn we met de KNVB een initiatief gestart om meer (verenigings)scheidsrechters op te leiden. Zo hielden we bij VV Workum een avond die in het teken stond van verenigingsarbitrage. Topscheidsrechter Bjorn Kuipers nam 120 toehoorders mee in de wereld van arbitrage. Meerdere clubs bieden inmiddels een scheidsrechtercursus aan en bij twee clubs is een trajectbegeleider actief vanuit de sportbond. “ DANKZIJ DE SNELLE MANIER VAN WERKEN, DE KOSTELOZE AANVRAAG VOOR CURSUSSEN VIA SPORTAKKOORD/ NOC*NSF IS ER EEN HELE POSITIEVE SAMENWERKING ONTSTAAN MET ÉÉN GEZAMENLIJK DOEL; MEER SCHEIDSRECHTERS! ” K. HOFSTRA, KNVB

85 SAMEN MET LEDEN BELEID MAKEN Samen een sportclub besturen is best een uitdaging. Daar helpen we clubs graag bij. In 2023 hebben we bij zes clubs trajectbegeleiding opgestart: VC Bolsward, Rugbyclub Sneek, IJVC, Top’63 Oppenhuizen, Hanzestad Bolsward en AV Horror. Samen met de (bestuurs)leden helpen we deze clubs vooruit en begeleiden wij hen naar een toekomstbestendige club. “ GISTEREN HEBBEN WE EEN POSITIEVE BESTUURSVER- GADERING GEHAD, WE GAAN POSITIEF RICHTING DE ALGEMENE LEDENVERGADERING EN GEBRUIKEN EEN AANTAL GOEDE TIPS DIE JIJ ONS HEBT GEGEVEN. ” E. DE KONING – RUGBYCLUB SNEEK CLUBONDERSTEUNING

CURSUS: SUCCESVOL VRIJWILLIGERS WERVEN EN BEHOUDEN Vrijwilligers zijn de motor van een club. En heel veel clubs kunnen hierbij wel wat extra power gebruiken. Maar hoe activeer je leden en hoe werf je vrijwilligers? Deze vraag stond centraal in de cursus ‘Meer vrijwilligers door creatief denken’. In 2023 hebben we deze cursus aan achttien vrijwilligers - die betrokken zijn bij het vrijwilligersbeleid – gegeven. Dit leidde tot nieuwe aanpakken en ideeën. GYMTRAINERS Meer trainers in de sport betekent meer kinderen in beweging. Helaas is er een groot tekort aan technisch gymkader. Daarom zijn we met de KNGU een opleiding voor gymtrainers gestart.

205 nieuwe leden op 9 clubs dankzij de Ledenactie 87 SUCCESVOL LEDEN WERVEN EN BEHOUDEN Meer leden, daar heeft bijna elke club behoefte aan. De Ledenactie – samen met De Friesland Zorgverzekeraar - was daarom een mooi initiatief waarop sportclubs in Súdwest-Fryslân konden aanhaken. De clubs kregen een kant-en-klaar pakket van promotiemiddelen, afgestemd op de huisstijl. Zo konden clubs zich, volledig ontzorgd, goed in de schijnwerpers zetten. Website Ledenactie in Friesland CLUBONDERSTEUNING

AANDACHT VOOR DIVERSITEIT IN DE CLUB TeamFRL staat voor een veilig en inclusief sportklimaat. Via het Sport Inclusie Fonds (SIF) van Sport Fryslân ondersteunden we verschillende initiatieven om diversiteit binnen de clubs te stimuleren. Ook gaven we in 2023 vier keer een cursus voor vertrouwenscontactpersonen. Hieraan namen verschillende clubs deel. “ BEDANKT VOOR DE INFORMATIEVE EN INSPIRERENDE AVOND BIJ DE TENNISCLUB. ” P. DIJKSTRA – ZWEMCLUB WORKUM

89 DE OPEN CLUB De filosofie van de Open Club is om het lokale sportaanbod af te stemmen op de vraag van de verschillende doelgroepen. Immers, als er voor iedereen een passende activiteit is, brengen we meer mensen in beweging. Een belangrijke stap is om samen met andere clubs voor een aantrekkelijk sportaanbod te zorgen. Zeker in Súdwest-Fryslân waar we veel kleine kernen hebben. Dit jaar hebben we in meerdere dorpskernen samenwerkingen tussen clubs opgezet. “ ALLEEN KUN JE NIKS, SAMEN KOM JE VERDER. ” JOHAN CRUIJFF CLUBONDERSTEUNING

EK YN 2024 SETTE WY DE YNWENNERS FAN DE GEMEENTE WER YN BEWEGING. Inisjatyf fan /TEAMFRLSWF @TEAMFRL_SUDWESTFRYSLAN TeamFRL Súdwest-Fryslân Markstraat 2, 8601 CT Sneek sudwestfryslan@team.frl www.beweegteamsudwestfryslan.nl GRUTSK OP ÚS RESULTATEN YN 2023!

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=